Oto jedna z ikon polskiego średniowiecza.
Pierwszy, i przez ~150 lat, jedyny polski grosz. Moneta ważna zarówno typologicznie, jak i historycznie.
W
czasach Kazimierza III Wielkiego Polska wkracza w nową erę monetarną.
Kończą się czasy monety lekkiej - bitych w cienkiej blasze brakteatów, a
także drobnych denarów. Rozpoczyna się okres bicia monety grubej,
groszowej (grossus, z łac. gruby).
Kazimierz III Wielki nie tylko zmienił wygląd Polski, zostawiając ją murowaną, ale również wprowadził reformę monetarną. Reformę podyktowaną napływem dużej, zagranicznej monety, z której największy wpływ miały obiegające całą Europę Środkową grosze praskie. Szerokie grosze bite w Kutnej Horze od czasów Wacława II.
To właśnie one stanowiły wzór dla ikonografii pierwszych polskich groszy. Na awersie, w podwójnym otoku dookoła korony, umieszczono tytulaturę polskiego władcy: +KAZIMIRVS ↓PRIMVS | +DEI ↓GRACIA REX POLONIE (Kazimierz Pierwszy z bożej łaski król Polski). Na rewersie, zamieniając czeskiego lwa na polskiego orła, w otoku umieszczając nazwę nowej monety: GROSSI CRACOVIENSES (grosz krakowski).
Rzadkość.
Polski grosz szeroki to moneta, której do dziś przetrwały nieliczne egzemplarze, co wynika z dalszych losów tej emisji. Ze względu na to, że Polska nie posiadała swoich kopalń srebra, kruszec na grosze można było pozyskać na dwa sposoby: przetapiając grosze czeskie lub kupując go po wysokich cenach na Węgrzech. Jak pisze T. Kałkowski: "jedno i drugie było jednak nieopłacalne, rychło więc zaprzestano ich bicia. Wycofane po dziesięcioletnim obiegu grosze grosze krakowskie zostały przebite na półgrosze, główną odtąd monetę Kazimierzową. Ich ocalone resztki, bardzo rzadkie w znaleziskach, należą do najrzadszych numizmatów polskich.".
Wyjątkowy egzemplarz z proweniencją XIX wieku. Ilustrowany w opracowaniu Stężyńskiego-Bandtkie!
Ciekawy również pod względem odmiany, której nie odnotowywał Ryszard Kiersnowski. Różniącej się obecnością dwóch kółek nad centralnym fleuronem korony (zamiast jednego lub ich braku).
Bardzo efektowny egzemplarz. Choć perforowany u góry, to jednak w pełni czytelny, niewyoblony noszeniem i dobrze wybity. Stara, ładna patyna podkreśla relief monety.
Zdecydowanie polecamy.
Srebro, średnica 27-28 mm, waga 3.12 g.
