Mamy niewątpliwą przyjemność zaoferować Państwu, po raz pierwszy na publicznej aukcji w Polsce, oryginalny medal Virtuti Militari za wojnę polsko-rosyjską 1792 roku.
Pozycję, którą od wieków traktuje się jako prawdziwą, narodową relikwię. Potwierdzają to słowa księcia Józefa Poniatowskiego napisane do króla Stanisława Augusta:
„Co do mnie, to z życiem chyba z nim się rozstanę i jeśli kiedy będę mieć dzieci, zostawię im go jako najpiękniejszą spuściznę i jako znak przypominający im krzywdę wyrządzoną ich Ojczyźnie, i wspomnienie najbardziej pochlebne, jakie im ojciec może zostawić. Znak, że pośród zdrajców, pośród stu tysięcy Rosjan, z którymi walczył o dobro swego kraju i sławę swego króla, śmiał zachować niezależność swej myśli”.
To wyjątkowy walor, również ze względu na jego dzisiejszą rzadkość.
Julian Skelnik, autor monografii "Medal Virtuti Militari" (rozsyłanej do naszych klientów wraz z drukowanym katalogiem), potwierdził istnienie 11 zachowanych egzemplarzy Medalu z roku 1792 (zliczając łącznie sztuki złote i srebrne). Lecz tylko 3 (!) z nich znajdują się w zbiorach prywatnych. Większość znajduje się w kolekcjach muzealnych: 2 sztuki w rosyjskim Ermitażu, jedna w czeskiej Pradze, a 5 w Polsce.
Oto jeden z tych trzech Virtuti Militari!
Egzemplarz w znakomitym stanie zachowania.
Naturalny, z niewielkimi śladami noszenia widocznymi na powierzchni. Z zachowanym we fragmentach tła osłoniętych reliefem pięknym połyskiem menniczym. Lekko przetarty z lewej strony monogramu, ale bez uszkodzeń. O bardzo ładnej powierzchni, z gabinetową patyną, świadczącą o przechowywaniu z należytym pietyzmem.
Medal w komplecie z kartonową przywieszką, która potwierdza, że już w XIX w. znajdował się on w kolekcji numizmatycznej.
Pozyskany na niemieckiej aukcji Künker 192/8684 w roku 2011. Oferowano wówczas kolekcję znakomitych medali, orderów i odznaczeń europejskich, a w ramach niej również medal epoki stanisławowskiej „Za dosłużone wciąż 18 lat w iednymże corpusie”, który miał analogiczną, kartonową przywieszkę. Na jej odwrocie znajdowała się adnotacja w języku niemieckim informująca o zakupie w roku 1854 od Beyera (Karola) z Warszawy i streszczająca dalsze jego losy do 24 grudnia 1864 r., która to data kończy notatkę. Zapiski wykonane tym samym pismem i w tym samym stylu, co opis na niniejszej.
Wymiary przywieszki około 4x6.5 cm. Wykonana z kilku warstw papieru w formie pudełka bez przykrycia, w którym medal, dzięki przyszyciu, można było podczas oglądania eksponować jak na zawieszce.
"Virtuti Militari" to w dosłownym tłumaczeniu "cnocie wojskowej" i nadawanie tego Medalu zapoczątkowano w 1792 roku właśnie w uznaniu za wykazanie się wojskowymi cnotami podczas wojny polsko-rosyjskiej.
Jak pisze J. Skelnik: "Medal nie był wręczany za zasługi w dosłownym tego znaczeniu, ale za wykazanie się cnotami żołnierskimi. Aby go otrzymać, trzeba było się wykazać odwagą w obliczu wroga, co powszechnie uznawane jest za niezwykłą zaletę każdego żołnierza. Tym bardziej, że chodziło o taki czyn, który przekraczał granice powszechnej powinności osób stanu wojskowego".
Po przyłączeniu się króla Stanisława Augusta do Targowicy zakazano jego noszenia i nakazano zwrot, wobec czego już wówczas, w epoce, traktowany był przez uczestników wojny polsko-rosyjskiej jako niezwykle cenna pamiątka, swego rodzaju relikwia.
Właściwie obrazuje to przytoczony na początku cytat z listu ks. Józefa Poniatowskiego wysłanego w odpowiedzi na żądanie Stanisława Augusta Poniatowskiego, aby zwrócił swoje wyróżnienie, zgodnie z dekretem Targowicy. Książę Józef medalu nie oddał - po jego śmierci, wśród jego rzeczy osobistych był medal Virtuti Militari.
Walor najwyższej klasy.
Olbrzymiej rzadkości pamiątka narodowa, w pięknym stanie zachowania.
Waga 22.53g, Wymiary: 42.3/52 x 34.5 mm
Tło historyczne powstania medalu Virtuti Militari, jego charakterystyka oraz katalog znanych egzemplarzy opracowane są w wydanej przez nas - jako wydawnictwo towarzyszące aukcji - monografii „Medal Virtuti Militari” autorstwa Juliana Skelnika. Monografia zostanie wysłana do naszych klientów wraz z katalogiem aukcyjnym.
